Sau đây nhà thuốc Minh Hùng sẽ nêu rõ cho các bạn biết về bệnh zona là như thế nào, để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả và hợp lý nhất.

I. Đại cương của bệnh zona thần kinh :

Bệnh Zona là một bệnh nhiễm siêu vi hướng thần kinh và da.

Tổn thương cơ bản là những mụn nước mọc thành chùm trên nền hồng ban thường ở một bên cơ thể và dọc theo dây thần kinh.

Tác nhân gây bệnh là virus herpes varicellae. Virus này cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu.

Virus này có khả năng nằm hàng chục năm trong hạch cảm giác của người sau khi mắc bệnh thủy đậu và sau đó được tái hoạt lại để gây bệnh Zona. Nguyên nhân của sự tái hoạt này chưa được biết rõ.

Bệnh có thể ở mọi lứa tuổi và mọi phái, nhưng các yếu tố thuận lợi cơ thể là: người già, người có bệnh về máu (bệnh bạch cầu, bệnh Hodgkin) bệnh tiểu đường, bệnh ung thư, bệnh Lupus đỏ cấp…

II. Lâm sàng của bệnh

Thời kỳ ủ bệnh: 07 – 12 ngày.

Bệnh bắt đầu bằng cảm giác rát bỏng và đau ở vùng da sẽ nổi mụn nước, có thể sốt, nhức đầu, ớn lạnh đi kèm.

Sau đó nổi những mụn nước xuất hiện thành từng chùm trên nền hồng ban (có kích thước thay đổi có thổ tới 10cm đường kính). Mụn nước lúc đầu trong, sau đục rất nhanh, phần lớn lõm ở trung tâm.

Có khi những mụn nước này gom lại thành 1 bóng nước, bóng mủ và vỡ ra đóng mài có thể có xuất huyết, hoại tử, loét nơi mụn nước, bóng nước.

Loét này lành sau vài tuần, để lại sẹo tăng sắc tố. Xuất huyết hoại tử thường gặp ở người già suy dinh dưỡng.

Khi phát ban xuất hiện thì triệu chứng đau và các triệu chứng khác như nóng sốt giảm dần.

Niêm mạc cũng có thể bị như bên trong miệng và âm hộ.

Tổn thương thường ở một bên cơ thể, không vượt qua đường giữa, đó là một đặc điểm để chẩn đoán.

Trường hợp hiếm có, bệnh có thể ở 2 bên do các nhánh nối thần kinh. Hạch lân cận thường to và đau.

Ví trí của bệnh: Gặp nhiều nhứt ở ngực (theo dây thần kinh liên sườn) sau đó là cổ, mặt (theo dây thần kinh số 5) vùng lưng thiêng (theo dây thần kinh tọa).

III. Thể lâm sàng của Zona:

A- Theo vị trí thì bệnh zona thường gặp ở:

1) Zona ở trán.

2)  Zona ở mắt: Bệnh nặng vì mụn nước ở giác mạc có thể đưa đến loét giác mạc gây mù.

3) Zona ở ngực: Dọc theo các khoảng liên sườn.

4) Zona ở cổ.

5) Zona ở thắt lưng: Ở bụng, sinh dục, đùi hay dọc theo dây thần kinh tọa.

6) Zona ở xương cùng: Mông, hội âm hay cơ quan sinh dục ngoài.

7)  Zona ở miệng-hầu: Ở thành sau lưỡi, amygdale, cột trụ hay thành sau bên của hầu, gây khó nuốt.

B) Theo hình thái hoc:

1) Bệnh Zona xuất huyết.

2) Bệnh Zona hoại thư.

C) Zona lan tỏa :

Thường gặp ở người suy giảm miễn dịch, tổn thương gần giống bệnh thủy đậu (có lõm ở giữa) và có xuất huyết hoại tử.

Nội tạng có thể bị ảnh hưởng, nhất là phổi, dôi khi gây tử vong.

IV. Di chứng và biến chứng của bệnh zona:

Đau nhức dữ dội thường xảy ra ở người già, đau từng cơn hay liên tục và rát dai dẳng, khó điều trị.

V. Chẩn đoán bệnh:

1) Xác định ngoại quan:

Dễ, dựa vào lâm sàng là chính: các mụn nước mọc ở 1 bên của cơ thể, tập hợp thành từng chùm dọc theo đường di của dây thần kinh. Có hạch vùng lân cận.

2) Chẩn đoán phân biệt:

a) Herpès: Có vị trí bất kỳ, ít đau hơn và hay tái phát

b) Thủy đậu: Bóng nước rải rác toàn thân, các bóng nước không cùng một tuổi, có tổn thương ở niêm mạc miệng.

c) Chốc: Bóng nước vỡ nhanh, đóng mài màu mật ong, rải rác ở đầu, mặt, cổ.

VI.- Các phương pháp điều trị bệnh zona thần kinh

1) Điều trị tại chỗ:

Rắc bột Talc, bôi Eosine, Milian, hoặc bôi Idoxuridine 5% hay 10% (Virexen).

2) Phương pháp điều trị toàn thân:

a) Sinh tố nhóm B (Bl, B6, B12), sinh tố C.

b) Kháng sinh chống bội nhiễm.

c) An thần.

d) Giảm đau:

– Aspirine, Cétamol, Glifanan.

– Phong bế Novocaine tại chỗ hoặc dọc đường dây thần kinh.

– Chiếu tia cực tím tại chỗ, liều đỏ da, cách 3 ngày 1 lăn.

– Emétine tiêm dưới da cách ngày mỗi lần 0,04g x 5 ngày.

– Châm cứu.

e) Thuốc kháng Virus (đối với người suy giảm miễn dịch) :

– Vidarabine 10mg/kg/12 giờ, tiêm tĩnh mạch x 5 ngày.

– Acyclovir 30mg/kg/ngày, tiêm tĩnh mạch chậm.

3) Điều trị bệnh zona bằng thuốc mỡ minh hùng

Bôi thuốc 2-3 lần / ngày, ngày hôm sau những vết zona khô, bong tróc và dần dàn tự khỏi

4) Phòng ngừa những cơn đau nhức:

– Dùng Corticoide sớm (trong vòng 5 ngày sau khi phát ban) và ngắn hạn.

– Prednisone 0,53 mg/kg/ngày X 1-2 tuần. Sau đó giảm liều dần và ngưng hẳn trong 2 tuần kế tiếp.

– Dùng trong những ca đau nhức nhiều.

– Chống chỉ định: Nhiễm trùng cấp hay bán cấp, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh về máu.

– Cần được theo dõi sát.

VII.- Kết luận về bệnh zona

Bệnh zona là một bệnh tương đối lành tính trừ trường hợp bị ở mắt. Ở người già bệnh thường đổ lại di chứng đau nhức dữ dội, rất khó trị.

Trên đây chúng tôi vừa chia sẻ với các bạn về bệnh zona và các phương pháp điều trị , mong rằng sẽ giúp ích cho bạn.

Bạn cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán tình trạng thực tại của bạn, trước khi sử dụng bất cứ phướng pháp chữa trị nào.

Xem thêm
Bệnh ghẻ và cách điều trị
Nguyên nhân và điều trị bệnh chàm